STAŃCZAK Julian (ur. 1928r. Borownica)

(źródło fot.: http://www.julianstanczak.net) Polski malarz zamieszkały na stałe w Stanach Zjednoczonych, jeden z pionierów op-artu, który nazwę wziął od jego wystawy z 1964 r. o nazwie „Optical Paintings”.

W 1940 został wraz z całą rodziną aresztowany przez Sowietów i wywieziony na Syberię. Wskutek ciężkiej pracy i choroby utracił władzę w prawej ręce. Uciekł z rodziną ze Związku Radzieckiego do Afryki, gdzie zamieszkał w obozie dla uchodźców z Polski. Młodość spędził w Ugandzie gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku lewą ręką. Pierwszą wystawę swojej twórczości miał w Nairobi (Kenia). W 1949 wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął studia na politechnice w Londynie a w 1950 przeniósł się do USA. Rozpoczął tam studia w Cleveland Art Institute, które ukończył w 1954. Następnie studiował w Yale, gdzie uzyskał tytuł Master of Art Sciences. W 1964 został profesorem malarstwa w Cleveland Art Institute w Vleveland w Ohio.

Dzisiaj Julian Stańczak jest ikoną sztuki XX wieku. Jego obrazy przez blisko 60 lat wystawiane były na licznych wystawach, obecne są takie w zbiorach ponad 70 muzeów, a także licznych prywatnych kolekcji. Wśród ośrodków posiadających prace Juliana Stańczaka warto wyróżnić: Cleveland Institute of Art, The Metropolitan Museum of Art, Miami University Art Museum, Museum of Fine Arts Boston czy Museum of Modern Art (New York). Ważne wystawy: • 1964 - Martha Jackson Gallery, New York, NY • 1971 - Cleveland Institute of Art, Cleveland, Ohio • 1974 - Phoenix Gallery, San Francisco, California • 1981 - National Museum, Warsaw, Poland • 1988 - Alice Simsar Gallery, Ann Arbor, Michigan • 1999 - Columbus Museum of Art, Columbus, Ohio • 2002 - Washington State University Museum of Art, Pullman, Washington,

Op-art skupia się przede wszystkim na doznaniach wzrokowych i formie dzieła, odchodząc przy tym od samej tematyki. Optyczna zabawa z widzem stosowana przez Stańczaka maksymalnie angażuje widzów, a dzieła tworzone przez artystę przybierają charakter iluzji, która wymaga od widza pełni skupienia na geometrycznej i wielobarwnej strukturze obrazu, by móc w pełni cieszyć się z doznania jakie dostarcza. Mimo wewnętrznej złożoności, prace Stańczaka są pełne harmonii, co czyni go mistrzem tworzenia geometrycznych struktur.